Göz ve Çevre Doku Yaralanmaları Nelerdir?

Gençlerde en önemli görme kaybı nedeni göz yaralanmalarıdır. Göz ve çevre doku yaralanmaları, kimyasal madde yaralanmaları, delici ve kesici cisimle olan yaralanmalar, göz yüzeyine yabancı cisim gelmesiyle oluşan çizilme yapışma şeklinde olan yaralanmalar, künt travmayla oluşan yaralanmalar şeklinde sınıflandırılır.

 Şekil 1: Kornea nazalinde (burna yakın iç kısmında) yabancı cisim

1) Kimyasal madde yaralanmaları evde, işyerlerinde oluşabilir. Alkali ve asidik maddelerle ciddi yaralanmalar gelişebilir. Alkali ve asidik maddeler arasında günlük hayatta sıkça kullandığımız deterjanlar, temizlik malzemeleri, aseton, alkol, akü, kireç gibi birçok kimyasal madde sayılabilir. Bu gibi maddeleri kullanırken çok dikkatli olmak ve çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza etmek gerekir.

2) Delici ve kesici yaralanmalarda göz ve çevresi dokularda ciddi hasarlar oluşturur. Bu çeşit yaralanmalar bıçak, cam parçaları, metalik cisimler gibi kenarları sivri veya kesici olan maddelerle oluşabilir. Özellikle metal sanayinde çalışan kişiler, çocuklar bu tür yaralanmalar açısından ciddi risk altındadır. Göz yüzeyine yabancı cisim gelmesi ile oluşan yaralanmalar en sık karşılaşılan yaralanma çeşitleridir. Toz parçaları, parmak, tırnak, otomobil ve metal sanayinde küçük metalik parçacıklar göze özellikle korneaya hasar verebilir.

Şekil 2: Hastanemizden penetran (delici) göz yaralanması örnekleri

 3) Göz ve çevresine künt travmalar yumruk, top, sert nesnelerin hızla çarpması şeklinde oluşur.

Yaralanmanın şiddetine bağlı olarak gözde çok hafif batma hissinden göz ve göz çevresi dokuların tam kaybına kadar değişebilen bulgular ile karşılaşılabilinir.

Şekil 3: Üst göz kapağı medial (iç) bölümünün kesici yaralanması sebebiyle hastanemizde ameliyat edilen bir olgunun ameliyat öncesi (solda) ve ameliyat sonrası (sağda) görünümü

Göz ve Çevre Doku Yaralanmalarında Muayene

Biomikroskopik muayene ve gerektiğinde oküler ultrasonografi, orbita grafileri, bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri ile yaralanmaların boyutu saptanır.

Göz ve Çevre Doku Yaralanmalarında Tedavi

Kimyasal bir yaralanma meydana geldiğinde, hasarı en aza indirmek için gözler acilen izotonik sıvılar (serum fizyolojik) veya su ile yıkanmalıdır. Eğer delici ya da kesici bir yaralanma oluştuysa göz ve göz çevresi dokuların ameliyat ile tamiri gerekebilir. Göze kaçan küçük toz parçalarının mutlaka göz hekimi tarafından çıkartılmalıdır. Her çeşit gelişen göz yaralanmalarında ilk değerlendirmeler sonrasında antibiyotikli damlalar, göz bebeğini büyüten damlalar ile tedaviye başlanır. İyileşme süreci boyunca düzenli kontrol gerekir. Özellikle metal sanayi gibi göze hasar verici maddelerin kullanıldığı yerlerde koruyucu gözlüklerin kullanılması yaralanmaların çok önemli kısmını önleyebilir.