Göz Kuruluğu Nedir?

Göz yaşının eksik salgılanmasına ya da yeterli salgılanan göz yaşının stabilitesinin bozuk olmasına bağlı görülen klinik durumdur. Gözlerde batma, yanma , ışığa duyarlılık, kuruluk hissi, paradoksik sulanma, bulanık görme şikayetleri yapar. Göz kapağı aralığında kızarıklık, ileri olgularda yapışkan lifler oluşabilir.

Şekil 1: Kuru göz tanılı hastada fluorescein kırılma zamanı testi (BUT) görünümü. Kobalt mavisi ışık altında yeşil görünen fluorescein boyanın gözyaşının buharlaştığı alanlarda bütünlüğünün kaybolduğu izlenmekte

Göz Kuruluğu için Risk Faktörleri Nelerdir?

İlerleyen yaşlarda ve menapoz sonrası kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır. Uzun süreli kullanılan birçok sistemik ilaç (antihipertansifler, antidepresanlar vb.) göz kuruluğuna yol açabilmektedir. Ağız kuruluğu ve eklem iltihaplarının eşlik edebildiği otoimmmün hastalıklarda da göz kuruluğu görülebilmektedir. Göz kapaklarının yapısal veya fonksiyonel bozuklukları, kronik kirpik dibi iltihapları, kontakt lens kullanımı da göz kuruluğu sebeplerindendir.

Göz Kuruluğu Belirtileri Nelerdir?

Hasta hikayesi ve biyomikroskobik olarak tanı konulabilir. Bunun yanında göz yaşı miktarı hakkında bilgi veren schirmer, göz yaşı kırılma zamanı, göz yaşı menisküsü testleri yapılabilir veya  fluorescein/ rose bengal boyamalarla göz yüzeyinin kuruluktan ne kadar etkilendiği tespit edilebilir. Ayrıca hastanemizde de bulunan, gözyaşının içeriğini anlamak üzere geliştirimiş gözyaşı osmolorite testi gibi ileri kantitatif testler de tanı ve tedavi takibinde kullanılabilmektedir.

 Şekil 2: Solda schirmer test kağıtları, sağda gözyaşı osmolorite testinin uygulama anındaki görünümü izlenmekte

Göz Kuruluğu Seyri ve Tedavisi

Göz kuruluğu şikayetleri artırabilecek çevresel faktörlere karşı önlemler alınabilir (göz kırpma sayısının arttırılması, ortam neminin arttırılması, ortam ısısının ayarlanması, ortamdaki hava sirkülasyonunun sağlanması, ortam ışığının ve ışık yansımalarının azaltılması, çalışma ortamında ekran ile olan ilişkinin düzenlenmesi, ortamdaki sigara dumanı ve tozun azaltılması vb.) Bunun haricinde eksik olan göz yaşının yerine konulması tedavinin ana unsurunu oluşturmaktadır. Burada suni göz yaşı damlalar, jeller  veya göz yaşı bezinin fonksiyonunu düzenleyici topikal immünsupresif ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavilerinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi olarak göz yaşı kanallarının geçici ya da kalıcı olarak ağızları kapatılarak mevcut göz yaşından azami fayda sağlanabilir.